Καταπολέμησε τις ασθένειες στα σιτηρά

Στο χωράφι

20.03.2018

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει συνείδηση ότι οι μυκητολογικές ασθένειες είναι ένα σημαντικό πρόβλημα για τα σιτηρά και επηρεάζει την απόδοση αλλά και την ποιότητα του παραγόμενου σπόρου.

Οι συνθήκες ήπιου και υγρού χειμώνα ευνοούν την από νωρίς εγκατάσταση των μολυσμάτων και ίσως να αποτελούν μια αναγκαιότητα για νωρίς επεμβάσεις με μυκητοκτόνα, αλλά επίσης πολύ κρίσιμο είναι να προστατεύσουμε το φύλλο σημαία και τελευταία 3 φύλλα.

Ποιες ασθένειες εμφανίζονται στην Ελληνική επικράτεια

Bασικές ασθένειες των σιτηρών	Φωτογραφία
Κίτρινη σκωρίαση (Puccinia striiformis) Τυπικές λωρίδες στα προσβεβλημένα φύλλα, τα οποία καλύπτονται από κίτρινες ραβδώσεις παράλληλα με τα νεύρα του φύλλου Τα τελευταία χρόνια έχει κάνει σημαντικές ζημιές σε περιοχές της Β. Ελλάδας Υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστεί και νωρίς (έως τέλος αδελφώματος) και να προκαλέσει έως και 50% απώλεια της παραγωγής Εστίες μυκηλίων μπορεί να υπάρχουν και στο σπόρο. Ο μύκητας επιβιώνει και στα ζιζάνια ως μυκήλιο. Τα σπόρια του μύκητα μπορεί να μεταφέρονται και σε μεγάλες αποστάσεις.
Mαύρη Σκωρίαση (σκωρίαση στελεχών) (Puccinia graminis) Δημιουργεί κοκκινωπές φλύκταινες κυρίως στα στελέχη αλλά και σε όλα τα άλλα όργανα, που μεταχρωματίζονται σε μαύρες όσο πλησιάζει η ωρίμανση. Ευνοείται από υγρό και θερμό καιρό (20 - 30°C). Σε ευνοϊκές συνθήκες καταστρέφεται το 85-90% της παραγωγής.
Καστανή Σκωρίαση (σκωρίαση φύλλων) (Puccinia recondita) Συνήθως ορατά συμπτώματα, σαν καστανό επίχρισμα που καλύπτει τις επιφάνειες των φύλλων, αλλά και λίγες φλύκταινες, κυρίως περιορισμένες σε παλιά φύλλα Την άνοιξη οι προσβολές μπορεί να είναι βαριές, μέχρι και να νεκρώσουν φύλλα Προσβάλλει κυρίως φύλλα και κολεούς, όπου σχηματίζει κυκλικές φλύκταινες, με πορτοκαλί χρώμα αρχικά, που στη συνέχεια μετατρέπεται σε μαύρο. Ευνοείται από υγρό περιβάλλον και θερμοκρασίες λίγο χαμηλότερες από εκείνες της μαύρης σκωρίασης, γι’ αυτό και οι προσβολές της προηγούνται συνήθως της μαύρης. Οι απώλειες της παραγωγής μπορεί να φτάσουν το 70% όταν η προσβολή γίνει στο καλάμωμα, αλλά είναι σημαντικά χαμηλότερες (20-25%) όταν η προσβολή γίνει κατά το γέμισμα των καρπών.
Ωίδιο (Εrysiphe graminis) Η ασθένεια μεταδίδεται με αγενή ή εγγενή σπόρια τα οποία προσβάλλουν τα υπέργεια όργανα (κυρίως τα φύλλα) και δημιουργούν κηλίδες από το χαρακτηριστικό άσπρο μυκήλιο Αρχικά παράγονται αγενή σπόρια και στη συνέχεια τα μαύρα κλειστοθήκια του μύκητα που παραμένουν στα υπολείμματα της καλλιέργειας Η προσβολή αυξάνει τις απώλειες, μειώνει τη φωτοσύνθεση με τελικό αποτέλεσμα μειωμένο αριθμό καρπών ανά στάχυ και μειωμένο μέσο βάρος καρπών Η μείωση στις τελικές αποδόσεις φθάνει μέχρι και 30% Ευνοείται από ήπιο χειμώνα και δροσερή άνοιξη και καλοκαίρι Οι ανθεκτικές ποικιλίες αποτελούν τον κύριο τρόπο αντιμετώπισης του παθογόνου, αλλά και εδώ δημιουργούνται νέες φυλές του μύκητα λόγω του διαδεδομένου εγγενούς του κύκλου
Σεπτόρια (Septoria tritici) Νεκρωτικές κηλίδες στα φύλλα και τους βλαστούς, που δημιουργούνται από τη νέκρωση των προσβεβλημένων κυττάρων Ο μύκητας επιβιώνει στα υπολείμματα της προηγούμενης χρονιάς, αλλά μπορεί να υπάρχει και σαν μόλυσμα στο σπόρο Μικρές νεκρωτικές κηλίδες εμφανίζονται από πολύ νωρίς, ίσως ακόμη και από το φύτρωμα στα νεαρά φύλλα Ευνοείται από ψυχρό και υγρό καιρό (έτσι μπορεί να έχουμε πολύ νωρίς προσβολές) Τα συμπτώματα στα προσβεβλημένα φύλλα, καθώς μεγαλώνουν, είναι πιο ορατά
Σεπτόρια (Septoria nodorum) Μικρού μεγέθους οβάλ κηλίδες οι οποίες εξελίσσονται σε καφέ νεκρωτικές Η αρχική προσβολή του στάχεως εξελίσσεται σε καφέ Η προσβολή του σταριού στο τέλος της Άνοιξης σε περιοχές με υψηλή υγρασία και βροχή, μπορεί να μειώσει την παραγωγή έως και 30% Η προσβολή των στάχεων μπορεί να μειώσει σημαντικά το εκατολιτρικό βάρος Ο μύκητας επιβιώνει στα υπολείμματα της καλλιέργειας Η προσβολή ξεκινά από τα πρώτα φύλλα και ανεβαίνει προς τα πάνω Ευνοείται από περιόδους μεγάλης υγρασίας, βροχής σε συνδυασμό με θερμοκρασίες 20 - 25°C
Φουζάριο (Fusarium spp.) Προσβάλλει σιτάρι, κριθάρι, βρώμη, σίκαλη, σταροσίκαλη Προέρχεται από διάφορα παθογόνα Παραμένει στο έδαφος, στα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας, στα ζιζάνια ή και στο σπόρο Προκαλεί νέκρωση νεαρών φυτών Αδύναμο στελέχος Καφέ κηλίδες στο στέλεχος, με πιθανό πλάγιασμα φυτών (πρώιμη προσβολή) Ραβδώσεις στα φύλλα Μερική ή ολική λεύκανση και ξήρανση μέρους ή ολόκληρων στάχεων Δημιουργία μυκοτοξινών στους σπόρους
Δαυλός (Tilletia caries) Προσβάλλει το σιτάρι Μεταδίδεται με το σπόρο ή από το έδαφος Δεν εμφανίζει συμπτώματα έως την εμφάνιση του στάχεως Το φύλλο σημαία μπορεί να εμφανίζει κίτρινες ραβδώσεις Οι σπόροι αντικαθίστανται με τα τελειοσπόρια του μύκητα, που έχουν χαρακτηριστική οσμή
Γυμνός άνθρακας (Ustilago nuda) Προσβάλλει σιτάρι, κριθάρι, βρώμη Μεταδίδεται με το σπόρο Γίνεται εμφανής κατά την έκπτυξη του στάχεως Οι σπόροι αντικαθίστανται από τα σπόρια του μύκητα σε τμήμα ή σε ολόκληρο το στάχυ
Άνθρακας (Ustilago spp.) Προσβάλλει κυρίως κριθάρι και βρώμη Μεταδίδεται με το σπόρο Δεν έχει ορατά συμπτώματα μέχρι την έκπτυξη του στάχεως Στο στάχυ φαίνεται οι σπόροι να καλύπτονται από μια λεπτή μεμβράνη, που όταν σπάσει απελευθερώνονται τα σπόρια του μύκητα
Rhizoctonia spp. Προσβάλλει όλα τα σιτηρά, αλλά κυρίως το κριθάρι Προέρχεται από το έδαφος ή τα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας Εμφανίζεται σε κηλίδες στο χωράφι Δημιουργεί καφέ κηλίδες κατά μήκος της ρίζας Τα φυτά έχουν αδύνατο ριζικό σύστημα, μοιάζουν καθηλωμένα και συχνά αργούν να φτάσουν στην ωρίμανση

Η σωστή και έγκαιρη εφαρμογή (προστατευτικά, προληπτικά, χρόνος εφαρμογής σε σχέση με τις προσβολές) είναι πάρα πολύ σημαντικός παράγοντας επιτυχούς

Η πρόταση της Syngenta για απαλλαγμένη από μύκητες καλλιέργεια

Αφού λοιπόν πάμε στο χωράφι νωρίς, πρίν το τέλος του χειμώνα, και διαγνώσουμε την ασθένεια ή την απουσία αυτής, εφαρμόζουμε αυτό που διαχρονικά γίνεται με όλες τις ασθένειες σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Εφαρμόζουμε ένα «φάρμακο» για να σώσουμε τον ασθενή ή προστατευουμε τον ασθενή από το να νοσήσει. Στην προκειμένη περίπτωση ασθενής είναι η καλλιέργεια μας, και το φάρμακο το μυκητοκτόνο.

Το χαρτοφυλάκιο της Syngenta περιλαμβάνει το Amistar (azoxystrobin 250 g/l) το οποίο ανήκει στην ομάδα των στρομπιλουρινών, με κύρια προληπτική δράση, και το Cherokee (375 g/l chlorothalonil + 62.5 g/l propiconazole + 50 g/l cyproconazole) το οποίο είναι τριπλό μίγμα προληπτικών (chlorothalonil) και θεραπευτικών (cyproconazole, propiconazole) ουσιών.

Πρόταση προγράμματος

Η πρώτη εφαρμογή πάντα με Cherokee για μια καθαρή καλλιέργεια
Η δεύτερη εφαρμογή είτε με Cherokee αν έχουμε επανείσοδο προσβολών στο χωράφι μας, είτε Amistar όταν η καλλιέργεια παραμένει καθαρή για προστατευτικό αποτέλεσμα στο φύλλο σημαία.

Η Syngenta επενδύει στην γνώση, την εκπαίδευση αλλά και στην διάθεση νέων καινοτόμων τεχνολογιών σε σχέση με την φυτοπροστασία. Ειδικότερα το λανσάρισμα στην ελληνική αγορά του νέου μυκητοκτόνου Elatus Era θα αποτελέσει ένα πολύ δυνατό όπλο στα χέρια του Έλληνα παραγωγού, όπως ήδη άλλωστε αποτελεί στις μεγάλες χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία.